کتاب روشنفکران و جامعه

اگر به شما بگویند یکی از مهم ترین دلایل آغاز جنگ جهانی دوم، باورها و اندیشه های غالب در فضای جریان روشنفکری آن زمان بوده است، تا چه اندازه شگفت زده خواهید شد؟ روشنفکران در طول تاریخ نقش پررنگی در اتفاقات جامعه ی بشری ایفا کرده اند. در بسیاری از موارد تصمیم هایی که در نقاط عطف تاریخی گرفته شده، تحت تأثیر نظرات و باورهای روشنفکران بوده است. اما آیا این بدان معنی است که همواره این تصمیم ها منجر به بهبود شرایط عموم مردم شده است؟ آیا همیشه مشخصه های اصلی ای که روشنفکران با آن شناخته می شوند، یعنی «بهتر اندیشیدن» و «ژرف نگریستن»، باعث شده نسبت به وقایع و پیامدهای آنها، تحلیل و راه حل درست تری ارائه دهند؟ در این کتاب توماس سوئل، استاد دانشگاه استنفورد و نظریه پرداز اجتماعی و اقتصادی، با لحنی هشداردهنده، نگاهی انتقادی و نیز با استناد به رویدادهای پیشین، نظرات «نخبگان جامعه» را زیر ذره بین برده و جسورانه به چالش می کشد.

این کتاب نقدی جذاب و روشن در مورد روشنفکران (اما نه برای) ارائه می دهد که تأثیر آنها را بر افکار عمومی، سیاست ها و جامعه به طور کلی بررسی می کند. روشنفکران مدرن نه از طریق شکل دادن به عقاید یا هدایت اعمال صاحبان قدرت، بلکه با شکل دادن به افکار عمومی به گونه‌ای بوده است که بر اعمال صاحبان قدرت در جوامع دموکراتیک تأثیر می‌گذارند. صاحبان قدرت دیدگاه کلی یا سیاست های خاص مورد علاقه روشنفکران را می پذیرند. توماس سوئل در «روشنفکران و جامعه» نه تنها سوابق روشنفکران را در مواردی که از آنها دفاع کرده اند بررسی می کند، بلکه انگیزه ها و محدودیت هایی را نیز تحلیل می کند که در آن دیدگاه ها و دیدگاه های آنها ظاهر شده است. در نهایت، او نشان می‌دهد که چقدر روشنفکران در نسخه‌های خود برای مصائب جامعه، نه تنها اشتباه می‌کنند، بلکه اشتباه فاحشی و فاجعه‌باری را نشان می‌دهند

قسمت هایی از کتاب روشنفکران و جامعه

حتی شخصیت های برجستهٔ محافظه کار مانند میلتون فریدمن و فردریش هایک از سیاست هایی که اساسا با سیاست های جوامع یا نهادهای موجود متفاوت است حمایت می کنند. هیچ کتابی بیشتر از فدرالیست کاملا مبتنی بر بینش محدود یا غم انگیز طبیعت بشری نبوده است. با این حال نویسندگانش نه تنها علیه قوانین استعماری بریتانیا اعتراض کردند، بلکه شکل جدیدی از حکومت را ایجاد کردند که اساسا در تضاد با استبدادهایی بود که درآن زمان درجهان متداول بود. نامیدن این افراد به عنوان مدافعان وضع موجود، جداکردن کامل واژه ها از واقعیت هاست. همین وضع در میان روشنفکران قرن هجدهم انگلستان وجود داشت، جایی که ادموند بورک و آدام اسمیت، شخصیت هایی برجسته درمیان کسانی بودند که دیدگاه غم انگیز داشتند. هم بورک و هم اسمیت از تغییرات بنیادی مانند آزادسازی مستعمرات آمریکایی به جای مبارزه برای حفظ آن ها دفاع می کردند و هردو هم مخالف برده داری بودند آن هم در زمانی که در جهان غرب افراد کمی مخالف برده داری بودند. بورک حتی روی طرحی جهت آماده سازی برده ها برای آزادی و فراهم کردن امکاناتی برای آن ها برای آغاز زندگی به عنوان انسان های آزاد کار می کرد. آدام اسمیت نه تنها مخالف برده داری بود بلکه به نظریه ای که برده های سیاه را در امریکا پایین تر از سفیدپوستانی می دانست که آن ها را به بردگی گرفته بودند، به دیدهٔ تحقیر می نگریست.